Over de doelstelling van de wedstrijd. Waarom?

De Wedstrijd Beste Belgische Wijn staat sinds 2005 jaarlijks op de kalender van de vzw Vereniging Vlaamse Sommeliers.
Deze wedstrijd heeft geen commerciële doelstellingen, wordt volledig door onbezoldigde vrijwilligers georganiseerd en beoordeelt de ingezonden wijnen volledig onafhankelijk van sponsors of andere externe partners of organisaties.
Op de eerste wedstrijd werden een 40-tal wijnen geproefd. In 2021 waren het er al 202.

De Wedstrijd Beste Belgische Wijn 2023 is de 19de editie. In die tijdspanne is een veel veranderd in de Belgische wijnbouwsector.
Van een kleine niche, bevolkt door prille ondernemende pioniers en voor gek verklaarde amateurs, is de Belgische wijnbouw gegroeid tot een bloeiende sector met een duidelijk toekomstperspectief.

De eerste doelstelling van de wedstrijd is, de wijnen professioneel te proeven en de kwaliteit en het potentieel onafhankelijk te beoordelen. Hiermee wil de vereniging de kwaliteit van de Belgische wijnen bevorderen, het potentieel van de Belgische wijnbouw in de kijker zetten en de bekendheid bij het grote publiek vergroten.
Deze doelstelling is nog steeds geldig. De wedstrijd is een hulde aan de inzet van de Belgische wijnbouwers, biedt de wijnbouwers een platform om hun wijnen te laten proeven door een professionele jury en zorgt voor vertrouwen bij de consument in de kwaliteit van de Belgische wijnen.

Het element kwaliteit is cruciaal. In onze economie kan een wijnbouwer zich enkel met kwaliteit onderscheiden. De kostenstructuur van een wijnbouwbedrijf in België zorgt ervoor dat de prijzen hoger liggen dan de eenvoudige wijnen uit de nieuwe wereldlanden.
Wie bij ons wijn maakt komt automatisch in het premium segment waar kwaliteit het belangrijkste onderscheidende argument is.

Die kwaliteit en het potentieel van de Belgische wijnbouw is vandaag overduidelijk en onbetwist.
Voor mousserende kwaliteitswijnen en stille, witte wijnen is ons terroir zeer geschikt. De rode wijnen hebben het iets moeilijker om optimale rijpheid te bereiken maar de proefresultaten tonen aan dat onze wijnbouwers, door de juiste druiven te kiezen en de passende wijnbouwkundige keuzes te maken ook tot uitstekende resultaten komen.

Het belang voor de wijnbouwers en het imago van de Belgische wijn

De wedstrijd vertegenwoordigt meer dan 70% van het Belgische wijnbouwareaal. Wie wil meetellen aan het Belgische wijnfirmament heeft er belang bij om hier aanwezig te zijn.

Het evenement komt elk jaar op de dag van de wedstrijd aan bod in de Vlaamse en Waalse media. Dit is een uitgelezen moment om de Belgische wijnen in de kijker te zetten. De deelname van een maximaal aantal wijnbouwers is belangrijk om het imago van de Belgische wijnbouw verder te versterken.

De wedstrijd is een uniek moment om de concurrentie te peilen en de kwaliteit te meten. De Belgische wijnbouw heeft er alle belang bij om enkel kwaliteitsvolle wijnen te produceren. Als klein wijnbouwland met grote concurrentiedruk en moeilijke teeltomstandigheden is kwaliteit maken de enige mogelijkheid om het imago te versterken.

Hoewel een wedstrijd slechts een momentopname is, is het een waardevole maatstaf. Ook al behaalt de wijn geen medaille, de punten zijn een goede indicatie voor het afgeleverde resultaat.

Over de organisatie van de wedstrijd. Hoe?

De organisatie van de volgende wedstrijd start de dag erop met een evaluatie.
Hoewel we in de loop van de voorbije jaren al een beproefd systeem hebben ontwikkeld en de nodige expertise hebben opgebouwd blijven we zoeken naar optimalisatie.

Deze blog is daar een gevolg van. Veel wijnbouwers willen graag meer weten over hoe deze wedstrijd in elkaar steekt.

Lees hieronder verder.

Uitnodiging naar de wijnbouwers

Alles start met de uitnodiging van de Belgische wijnbouwers. We versturen de uitnodigingen op onze nationale feestdag 21 juli. Een Belgische feestdag met Belgische wijn.
Elke wijnbouwer kan een gratis account aanmaken op de website www.bestebelgischewijn.be.
Wie in ons systeem geregistreerd is, krijgt de uitnodiging elk jaar automatisch toegestuurd. Ontvangt u nog geen uitnodiging, dan zijn uw gegevens bij ons niet bekend of niet meer juist. We passen het graag voor u aan. Stuur ons hiervoor een mail op info@bestebelgischewijn.be .

Uitnodiging naar de sommeliers

De organisatie stuurt een uitnodiging om deel te nemen als proever naar de leden van de Vereniging Vlaamse Sommeliers en naar een lijst met Vlaamse en Waalse sommeliers en wijnexperten. Op basis van de inschrijvingen stellen we de jury samen.
Niemand van de proevers wordt hiervoor vergoed. Deelname is volledig op vrijwillige basis.
Sommeliers en wijnexperten verbonden aan een wijndomein kunnen niet deelnemen om de onafhankelijkheid te verzekeren.

Het reglement, en de regels van de “Internationale Organisatie voor Wijnbouw en Wijnbereiding” (OIV)

Het reglement wordt elk jaar herzien in overleg met de representatieve wijnbouwverenigingen vzw Belgische Wijnbouwers (BW) en asbl Vignerons de Wallonie (AVW) en de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand & Energie” (FOD Economie).

Het reglement bepaalt de voorwaarden om te kunnen deelnemen, de werkwijze voor het insturen van de wijnstalen en de regels voor de bekroning van de wijnen.

De beperkingen en de vereisten voor de deelname zijn erop gericht om enkel de puur Belgische wijnen aan de degustatie te laten deelnemen, die ook na de wedstrijd in voldoende mate commercieel beschikbaar zijn voor de consument.

Controle op de ingestuurde wijnen

In de week voorafgaand aan de wedstrijd, worden de analyses en de etikettering van de ingestuurde wijnen nagezien door FOD Economie op het respecteren van de EU-regelgeving en normering.

We werken samen met ILVO aan het onderzoek naar kwaliteitsverbetering. De wijnanalyses van de ingestuurde wijnstalen worden vergeleken met de resultaten van een analyse met FTIR-spectroscopie. Deze samenwerking is niet expliciet gericht op controle maar ondersteunt vooral het onderzoek maar de vergelijking van de verschillende analyses is bijzonder leerzaam.

De onafhankelijkheid, correctheid en discretie

De Wedstrijd wordt met eigen middelen van de Vereniging Vlaamse Sommeliers (VVS) georganiseerd, met steun van hotelschool Ter Groene Poorte. Er zijn geen andere externe partijen in de organisatie betrokken.

De werkgroep Wedstrijd Beste Belgische Wijn is samengesteld uit bestuursleden en ex-bestuursleden van de VVS. In de periode voor de wedstrijd zorgen zij voor de nodige afspraken en organisatie.

De kern van de werkgroep (twee leden) stelt de proefvolgorde op, deelt de wijnen in en bepaalt de jury. Deze informatie wordt enkel binnen de werkgroep gedeeld in de laatste dagen voor de wedstrijd om de discretie te verzekeren.

Voor het serveren aan de jury worden alle wijnen geproefd door twee leden van de werkgroep om eventuele wijnfouten te ontdekken. Indien nodig wordt een nieuwe fles geopend en geproefd.

De flessen worden pas op het laatste moment, de ochtend voor de wedstrijd, naar het lokaal gebracht waar ze voorbereid worden voor de degustatie. Niemand buiten de organisatie is toegelaten in dit lokaal.

Alle mousserende wijnen worden ingewikkeld om de fles onherkenbaar te maken bij het schenken.
Alle stille wijnen worden in karaffen geserveerd aan de jury.

Het geheel van de jury bestaat uit 60 sommeliers en wijnexperten. Dertig daarvan zijn leden van de VVS, de dertig andere zijn verdeeld over Vlaamse en Waalse sommeliers en wijnexperten. Deze jury wordt ingedeeld in zes kleinere jurypanels van 10 sommeliers die elk twee flights wijnen proeven.
Elke jury is gemengd, VVS-Vlaams-Waals en geen enkel jurylid weet welke wijnen ze op de degustatie proeven. Pas bij het binnenkomen krijgen de juryleden een plaats toegewezen.

Met deze werkwijze willen wij iedereen dezelfde kansen geven en elke vooringenomenheid uitsluiten.

De indeling van de wijnen

We starten de indeling van de wijnen na het afsluiten van de inschrijvingen.

1.      De eerste indeling gebeurt op soort, mousserend wit en rosé, stil wit, rosé en rood.

2.      De tweede stap is de indeling volgens stijl. Productiemethode, variëteit(en), vinificatie, met of zonder biologische zuurafbouw, duur van de opvoeding, eventuele rijping op hout, alcohol- en restzoetgehalte spelen hier een rol.

3.      In een derde stap bekijken we de verkoopprijs aan de consument.

4.      Alle ingezonden wijnen worden aansluitend evenwichtig ingedeeld in 12 flights samengesteld uit wijnen van vergelijkbare soort, stijl en prijs.

5.      In een vierde en laatste stap bekijken we per flight om de proefvolgorde te bepalen i.f.v. variëteit, aromatische kracht, alcoholgehalte en restzoet.

6.      Als laatste krijgen de dubbelwijnen een plaats.

De degustatie en de sommeliers

De 60 geselecteerde sommeliers, verdeeld over zes jurypanels van 10 sommeliers, proeven elk twee flights in twee opeenvolgende proefsessies. Een flight kan variëren van een 10-tal wijnen (vb. stille rosé wijnen) tot een 30-tal wijnen (vb. stille witte of mousserende wijnen).

Elke sommelier proeft individueel een 40-tal wijnen en beoordeelt deze op een proeffiche volgens de standaardmethode van het OIV met een beoordeling op 100 punten, verdeeld over zicht, aroma, smaak en een algemeen oordeel.

Alles gebeurt in stilte, zonder overleg of beïnvloeding.

De wijnen worden volledig blind geserveerd aan een tempo van 3 à 4 minuten per wijn. Het proeven van een flight duurt ongeveer een uur. Tussen de beide flights is er een half uur pauze.

Om de kwaliteit van de proefresultaten te evalueren zit in elke flight een dubbelwijn. De proefresultaten van deze dubbelwijn worden nadien geëvalueerd, samen met de proefafwijkingen ten opzichte van het gemiddelde en de variatie tussen de extremen.

De proefresultaten van de sommeliers gaan door een statistische evaluatie. De controlescore toont aan of een sommelier coherent en consequent proeft.

De berekening en de resultaten

In de rekenkamer worden alle proeffiches digitaal ingegeven en wordt er automatisch een totaal per wijn berekend. Het hoogste en het laagste resultaat van elke wijn komt niet in aanmerking en met de acht andere resultaten berekenen we het gemiddelde. Dat is het eindresultaat van de wijn.

Om in aanmerking te komen voor een medaille moet een wijn een minimum resultaat behalen.
Voor brons is dat 80, voor zilver 82 en voor goud 85.
De kwaliteit van de ingezonden wijnen is tegenwoordig zo hoog dat veel wijnen, hoewel ze een medaillewaardige score behalen, toch geen medaille krijgen.
Dat komt door de 30%- beperking. Maximum 30% van de ingezonden wijnen kan een medaille krijgen.
Hierdoor zijn er heel wat kwaliteitsvolle wijnen die helaas buiten de bekroning vallen.

De wijnen die in de groep van de 30% best scorende wijnen vallen krijgen een medaille, evenredig verdeeld over goud, zilver en brons.

In 2022 hadden we 172 ingezonden wijnen met 52 te bekronen wijnen waarvan 17 goud, 17 zilver en 18 brons.

Buitengewoon, Beproefd & Belgisch

Er zijn vandaag nog andere publicaties, degustaties en organisaties die diverse rangschikkingen opstellen en wijndomeinen bekronen.

Veel namen blijven terugkomen. Hebben de anderen nog een kans?

In de wedstrijd Beste Belgische Wijn heeft elke deelnemende wijn gelijke kansen. Van de gevestigde waarden tot het jonge domein dat een eerste keer deelneemt.

Wie de resultaten van 2022 aandachtig bekijkt zal dit kunnen zien.

Aan alle wijnbouwers een warme Olympische oproep. Schrijf jullie in en neem deel!