Waarom deze wedstrijd?

De pioniers van de Belgische wijnbouw hebben, einde 20ste eeuw, de weg geopend.
In de 21ste eeuw is de Belgische wijnbouw tot (jong)volwassenheid gegroeid.

Deze inspanning werd opgemerkt door de toenmalige bestuursleden van de Vereniging Vlaamse Sommeliers (VVS) en het idee van een wedstrijd met Belgische wijnbouwers met Belgische wijnen werd voor de eerste keer gerealiseerd in 2005. Sindsdien staat de Wedstrijd Beste Belgische Wijn (BBW) jaarlijks op de kalender van de VVS.

De wedstrijd geeft een overzicht van het Belgische wijnareaal, geeft dieper inzicht in de geproduceerde kwaliteit en is een unieke gelegenheid om de Belgische wijnbouw te promoten. 
Ere wie ere toekomt, en als er een loftrompet moet klinken, dan vooral voor de wijnbouwers die elk jaar het beste van zichzelf geven om wijnen van hoogstaande kwaliteit te produceren. 

De wedstrijd heeft geen commerciële doelstellingen.
De organisatie berust volledig bij onbezoldigde vrijwilligers.
De degustatie tijdens de wedstrijd gebeurt door professionele sommeliers en wijnexperten uit Vlaanderen en Wallonië.
De beoordeling van de ingezonden wijnen is volledig onafhankelijk van sponsors of andere externe partners of organisaties.

Op de eerste wedstrijd werden een 40-tal wijnen geproefd. In 2024 waren het er 272.
De Wedstrijd Beste Belgische Wijn 2025 is de 21ste editie. 
In die tijdspanne is een veel veranderd in de Belgische wijnbouwsector.
Van een kleine niche, bevolkt door prille ondernemende pioniers en voor gek verklaarde amateurs, is de Belgische wijnbouw gegroeid tot een bloeiende sector met een duidelijk toekomstperspectief.

De eerste doelstelling van de wedstrijd is, het professioneel proeven van de wijnen en de kwaliteit en het potentieel onafhankelijk beoordelen. 

De tweede doelstelling is de kwaliteit aanmoedigen. Door een beperking op de uitgereikte medailles, de keuze voor absolute kwaliteit belonen.  

De derde doelstelling is het potentieel van de Belgische wijnbouw in de kijker zetten en de bekendheid vergroten.

Deze doelstellingen zijn nog steeds geldig. De wedstrijd is een hulde aan de inzet van de Belgische wijnbouwers, biedt de wijnbouwers een platform om hun wijnen te laten proeven door een professionele jury en zorgt voor vertrouwen bij de consument in de kwaliteit van de Belgische wijnen.

Het element kwaliteit is cruciaal. In onze economie kan een wijnbouwer zich enkel met kwaliteit onderscheiden. De kostenstructuur van een wijnbouwbedrijf in België zorgt ervoor dat de prijzen hoger liggen dan de eenvoudige wijnen uit de nieuwe wereldlanden.
Wie bij ons wijn maakt komt automatisch in het premium segment waar kwaliteit het belangrijkste onderscheidende argument is.

Die kwaliteit en het potentieel van de Belgische wijnbouw is vandaag overduidelijk en onbetwist.
Voor mousserende kwaliteitswijnen en stille, witte wijnen is ons terroir zeer geschikt.
De rode wijnen hebben het moeilijker om optimale rijpheid te bereiken maar de proefresultaten tonen aan dat onze wijnbouwers, door de juiste druiven te kiezen en de passende wijnbouwkundige keuzes te maken ook tot uitstekende resultaten komen.

Het belang voor de wijnbouwers en het imago van de Belgische wijn

De deelnemende domeinen vertegenwoordigen meer dan 70% van het Belgische wijnbouwareaal. Wie wil meetellen aan het Belgische wijnfirmament heeft er belang bij om hier aanwezig te zijn.

Het evenement komt elk jaar op de dag van de wedstrijd aan bod in de Vlaamse en Waalse media. Dit is een uitgelezen moment om de Belgische wijnen in de kijker te zetten. De deelname van een maximaal aantal wijnbouwers is belangrijk om het imago van de Belgische wijnbouw verder te versterken.

De wedstrijd is een uniek moment om de concurrentie te peilen en de kwaliteit te meten. De Belgische wijnbouw heeft er alle belang bij om enkel kwaliteitsvolle wijnen te produceren. Als klein wijnbouwland met grote concurrentiedruk en moeilijke teeltomstandigheden is kwaliteit maken de enige mogelijkheid om het imago te versterken.

Hoewel een wedstrijd slechts een momentopname is, is het een waardevolle maatstaf. Ook al behaalt de wijn geen medaille, de punten zijn een goede indicatie voor het afgeleverde resultaat. Het mag gezegd zijn dat een medaille behalen moeilijker is geworden de voorbije jaren. Om in aanmerking te komen voor een medaille moet een wijn minimum 80 punten behalen op 100. Ruim 2/3 van de ingezonden wijnen haalt deze drempel maar slechts de 30% wijnen met de hoogste score ontvangen een medaille. Dit bewijst de hoge kwaliteit van de wijnen die op de wedstrijd worden geproefd.

Over de organisatie van de wedstrijd. Hoe?

De organisatie van de volgende wedstrijd start de dag na de wedstrijd met een evaluatie.
Hoewel we in de loop van de voorbije jaren een beproefd systeem hebben ontwikkeld en de nodige expertise hebben opgebouwd blijven we zoeken naar optimalisatie.

Deze blog wil een antwoord zijn op de vragen van veel wijnbouwers.
Hoe zit de wedstrijd in elkaar?

Hieronder meer hierover.

Uitnodiging naar de wijnbouwers

Alles start met de uitnodiging van de Belgische wijnbouwers. We versturen de uitnodigingen op onze nationale feestdag 21 juli. Een Belgische feestdag met Belgische wijn.
Elke wijnbouwer kan zich gratis registreren en een account aanmaken op de website www.bestebelgischewijn.be. 
Wie in ons systeem geregistreerd is, krijgt de uitnodiging elk jaar automatisch toegestuurd. Ontvangt u nog geen uitnodiging, dan zijn uw gegevens bij ons niet bekend of niet meer juist. We passen het graag voor u aan. Stuur ons hiervoor een mail op info@bestebelgischewijn.be .

Uitnodiging naar de sommeliers

De organisatie stuurt een uitnodiging om deel te nemen als proever naar de leden van de Vereniging Vlaamse Sommeliers en naar een lijst met Vlaamse en Waalse sommeliers en wijnexperten. Op basis van de inschrijvingen stellen we de jury samen.
Niemand van de proevers wordt hiervoor vergoed. Deelname is volledig op vrijwillige basis.
Sommeliers en wijnexperten verbonden aan een wijndomein kunnen niet deelnemen om de onafhankelijkheid te verzekeren.

Het reglement

Het reglement is geïnspireerd door de regels van de “Internationale Organisatie voor Wijnbouw en Wijnbereiding” (OIV). 

Het reglement wordt elk jaar geëvalueerd en eventueel herzien en aangepast.
Hiervoor houden we jaarlijks overleg met de representatieve wijnbouwverenigingen; vzw Belgische Wijnbouwers (BW) en asbl Vignerons de Wallonie (AVW); en de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand & Energie” (FOD Economie).

Het reglement bepaalt de voorwaarden om te kunnen deelnemen, de werkwijze voor het insturen van de wijnstalen en de regels voor de bekroning van de wijnen.

De beperkingen en de vereisten voor de deelname zijn erop gericht om enkel Belgische wijnen aan de degustatie te laten deelnemen die voldoen aan de voorwaarden zoals bepaald in de EU-wijnwetgeving. Daarnaast is het de bedoeling dat, ook na de wedstrijd, de deelnemende wijnen beschikbaar zijn voor distributie, weze ze het onder bepaalde beperkende afspraken of bijzondere commerciële voorwaarden.

Controle op de ingestuurde wijnen

In de week voorafgaand aan de wedstrijd, worden de analyses en de etikettering van de ingestuurde wijnen nagezien door FOD Economie op het respecteren van de EU-regelgeving en normering.

We werken samen met ILVO aan het onderzoek naar kwaliteitsverbetering. De wijnanalyses van de ingestuurde wijnstalen worden vergeleken met de resultaten van een analyse met FTIR-spectroscopie. Deze samenwerking is niet expliciet gericht op controle.
Het ondersteunt vooral het onderzoek en de vergelijking van de verschillende analyses is bijzonder leerzaam.

Daarnaast kunnen wijnstalen ter beschikking worden gesteld van Belgische labo's voor hun onderzoek naar de kwaliteitsverbetering van hun dienstverlening en eventuele accreditatie.

De onafhankelijkheid, correctheid en discretie

De Wedstrijd wordt met eigen middelen van de Vereniging Vlaamse Sommeliers (VVS) georganiseerd, met steun van hotelschool Ter Groene Poorte. Er zijn geen andere externe partijen in de organisatie betrokken.
De organisatie doet enkel beroep op externe sponsoring voor de organisatie van een feestelijk event met uitreiking van de trofeën aan de winnaars.

De werkgroep Wedstrijd Beste Belgische Wijn is samengesteld uit bestuursleden en ex-bestuursleden van de VVS. In de periode voor de wedstrijd zorgen zij voor de nodige afspraken en organisatie.

De kern van de werkgroep (twee leden) stelt de proefvolgorde op, deelt de wijnen in en bepaalt de jury. Deze informatie wordt enkel binnen de werkgroep gedeeld in de laatste dagen voor de wedstrijd om de discretie te verzekeren.

Voor het serveren aan de jury worden alle wijnen geproefd door twee leden van de werkgroep om eventuele wijnfouten te ontdekken. Indien nodig wordt een nieuwe fles geopend en geproefd.

De flessen worden pas op het laatste moment, de ochtend voor de wedstrijd, naar het lokaal gebracht waar ze voorbereid worden voor de degustatie. Niemand buiten de organisatie is toegelaten in dit lokaal.

Alle mousserende wijnen worden ingewikkeld om de fles onherkenbaar te maken bij het schenken. Alle stille wijnen worden in karaffen geserveerd aan de jury.

Het geheel van de jury bestaat uit 70 sommeliers en wijnexperten. De helft daarvan zijn leden van de VVS, de andere helft wordt verdeeld over Vlaamse en Waalse sommeliers en wijnexperten. Deze jury wordt ingedeeld in zeven kleinere jurypanels van 10 sommeliers die elk twee reeksen wijnen proeven.
Elke jury is gemengd, VVS-Vlaams-Waals en geen enkel jurylid weet welke wijnen ze op de degustatie proeven. Pas bij het binnenkomen krijgen de juryleden een plaats toegewezen.

Met deze werkwijze willen wij iedereen dezelfde kansen geven en elke vooringenomenheid uitsluiten.

De indeling van de wijnen

We starten de indeling van de wijnen na het afsluiten van de inschrijvingen.

1. De eerste indeling gebeurt op soort, mousserend wit en rosé, stil wit, rosé en rood.
2. De tweede stap is de indeling volgens stijl. 
   Productiemethode, variëteit(en), vinificatie, met of zonder biologische zuurafbouw, duur van de opvoeding, eventuele rijping op hout, alcohol- en restzoetgehalte spelen hierbij een rol.
3. In een derde stap bekijken we de verkoopprijs aan de consument zodat de prijsvork binnen eenzelfde proefsessie vergelijkbaar is.
4. Alle ingezonden wijnen worden evenwichtig ingedeeld in 14 reeksen samengesteld uit wijnen van vergelijkbare soort, stijl en prijs.
5. In een vierde en laatste stap bekijken we per reeks om de proefvolgorde te bepalen i.f.v. variëteit, aromatische kracht, alcoholgehalte en restzoetgehalte.
6. Als laatste wordt in elke proefsessie een dubbelwijn voorzien. Naast de wijnen worden ook de proevers op de proef gesteld.

De degustatie en de sommeliers

De 70 geselecteerde sommeliers, verdeeld over zeven jurypanels van 10 sommeliers, proeven elk twee reeksen in twee opeenvolgende proefsessies. We streven naar een evenwichtige verdeling naar hoeveelheid. Variatie is vooral gebonden aan het aantal ingezonden wijnen naar soort en stijl: vb. er zijn meer witte wijnen dan rosé 's.

Elke sommelier proeft individueel een 40-tal wijnen en beoordeelt deze volgens de standaardmethode van het OIV met een beoordeling op 100 punten, verdeeld over zicht, aroma, smaak en een algemeen oordeel.

Alles gebeurt in stilte, zonder overleg of beïnvloeding.

De wijnen worden volledig blind geserveerd aan een tempo van 4 minuten per wijn. Het proeven van een reeks duurt ongeveer een uur. Tussen de beide reeksen is er een half uur pauze.

Om de kwaliteit van de proefresultaten te evalueren zit in elke flight een dubbelwijn. De proefresultaten van deze dubbelwijn worden nadien geëvalueerd, samen met de proefafwijkingen ten opzichte van het gemiddelde en de variatie tussen de extremen.

De proefresultaten van de sommeliers gaan door een statistische evaluatie. De controlescore toont aan of een sommelier coherent en consequent proeft.

De berekening en de resultaten

In de rekenkamer worden alle resultaten digitaal verwerkt en wordt er automatisch een totaal per wijn berekend. Uit alle resultaten berekenen we de score op 100. Dat is het eindresultaat van de wijn.

Om in aanmerking te komen voor het klassement van de medailles moet een wijn een minimum resultaat behalen van 80/100.
De verdeling van de medailles verloopt in volgorde van de scores. 
Maximum 30% van de ingezonden wijnen kan een medaille krijgen.
De wijnen die in de groep van de 30% best scorende wijnen vallen krijgen een medaille, evenredig verdeeld over goud, zilver en brons. Ex-aequo ontvangt de hogere medaille.

In 2024 hadden we 272 ingezonden wijnen met 83 te bekronen wijnen waarvan 28 goud, 28 zilver en 27 brons.

Buitengewoon, Beproefd & Belgisch

Er zijn vandaag nog andere publicaties, degustaties en organisaties die diverse rangschikkingen opstellen en wijndomeinen bekronen.

Veel namen blijven terugkomen. Hebben de anderen nog een kans?

In de wedstrijd Beste Belgische Wijn heeft elke deelnemende wijn gelijke kansen. Van de gevestigde waarden tot het jongste domein dat een eerste keer deelneemt.

Wie de resultaten van de voorgaande jaren aandachtig bekijkt zal dit kunnen zien.

Aan alle wijnbouwers een warme Olympische oproep. Schrijf jullie in en neem deel!